شرع درآورند و آن را مرتاض و مؤدَّب كنند كه خارج از ميزان عقل و شرع رفتار نكند.

پس هر نفسى كه با قوانين الهيه و موازين عقليه ملكات خود را تطبيق كرد، سعيد است و از اهل نجات مى‌باشد؛ و الّا پناه ببرد به خداى تبارك و تعالى از آن شقاوت‌ها و بدبختى‌ها و ظلمت‌ها و سختى‌ها كه در پيش دارد و از آن صورت‌هاى موحشه و مدهشه كه در برزخ و قبر و در قيامت و جهنم مصاحب اوست، و از نتيجه ملكات و اخلاق فاسده كه پايبند اوست.

فصل در بيان ضبط خيال است‌

بدان‌كه اوّل شرط از براى مجاهد در اين مقام و مقامات ديگر، كه مى‌توا [ند] منشأ غلبه بر شيطان و جنودش شود، حفظ طائر خيال است. چون كه اين خيال مرغى است بس پرواز كُن كه در هر آنى به شاخى خود را مى‌آويزد؛ و اين موجب بسى از بدبختى‌هاست. و خيال يكى از دستاويزهاى شيطان است كه انسان را به واسطه آن بيچاره كرده به شقاوت دعوت مى‌كند.

انسان مجاهد كه درصدد اصلاح خود برآمده و مى‌خواهد باطن را صفايى دهد و از جنود ابليس آن را خالى كند، بايد زمام خيال را در دست گيرد و نگذارد هر جا مى‌خواهد پرواز كند؛ و مانع شود از اين‌كه خيال‌هاى فاسدِ باطل براى او پيش آيد، از قبيل خيال معاصى و شيطنت؛ هميشه خيال خود را متوجه امور شريفه كند. و اين اگر چه در اوّل امر قدرى مشكل به نظر مى‌رسد و شيطان و جنودش آن را به نظر بزرگ جلوه مى‌دهند، ولى با قدرى مراقبت و مواظبت امر سهل مى‌شود.

ممكن است براى تجربه، تو نيز چندى درصدد جمع خيال باشى و مواظبت كامل از آن كنى، هر وقت مى‌خواهد متوجه امر پستى و خسيسى شود، آن را منصرف كنى و متوجه كنى به امور ديگر، از قبيل مباحات يا امور راجحه شريفه. اگر ديدى نتيجه گرفتى، شكر خداى تعالى كن بر اين توفيق؛ و اين مطلب را تعقيب كن شايد خداى تو به‌