درس چهل و سوّم: حقيقت توحيد و عدل الهى‌

اميرمؤمنان على عليه السلام مى‌فرمايد:

التَّوْحِيْدُ أَنْ لا تَتَوَهْمَهُ وَالْعَدْلُ أنْ لا تَتَّهِمَهُ‌ [1]

ترجمه‌

حقيقت توحيد خداوند اين است كه ذات او را به وهم و تصور خود محدود نسازى و ايمان به عدالت او در اين است كه در هيچ كار او را متهم ننمايى.

شرح كوتاه‌

به همان اندازه كه اصل وجود خداوند براى ما روشن و آشكار است و هر ذره‌اى از ذرات اين جهان دليل عظمت و قدرت و علم و توانايى اوست، به همان مقدار حقيقت ذات او بر ما پوشيده است زيرا او وجودى است نامحدود و چنان وجودى بالاتر از درك محدود ماست، بنابراين بايد ذات او را از هر چيز تصور مى‌كنيم بالاتر بدانيم و اين است حقيقت توحيد.

از طرفى در اين جهان حوادثى روى مى‌دهد كه گاهى اسرار آن بر ما پوشيده است، توجّه به عدالت خداوند به ما مى‌گويد كه اين حوادث همه روى حساب و قانون است، هرگونه سوءظن در اين قسمت با ايمان به عدالت و حكمت او سازگار نيست.

[1] از نهج‌البلاغه، كلمات قصار.