چه واو در عبارت نيآمده ولى چون متكلم قصد اعطاء حكم دارد همين براى ربط كافى است. و مثالش همان است كه نوشته شد و ذوق در اين موارد دليل مطلب است.

و الحاصل: شارح شش قسمتى را كه شرح داديم بطور خلاصه آورده است.

فاخذ المصنف: مصنف ميخواهد در حالات 6 گانه كلام توضيح و تحقيق كند. آن شش حالت از اينقرارند: 1- كمال انقطاع بدون ايهام 2- كمال اتصال. 3- شبه كمال انقطاع. 4- شبه كمال اتصال.

اين 4 صورت مورد قطع و فصل بودند. 5- كمال انقطاع با ايهام.

6- توسط بين الكمالين. و ايندو صورت مورد وصل و عطف‌اند. ضمنا فاء فاخذ فاء جواب شرطى است كه مقدر است و از كلام سابق فهميده ميشود يعنى اذا اردت تحقيقها فقد اخذ المصنّف.

اما كمال الانقطاع: كمال انقطاع بين دو جمله سه مورد دارد:

1- دو جمله لفظا و معنا يكى از آنها اخبار و ديگرى انشائى باشند.

2- دو جمله معنا يكى خبرى و ديگرى انشائى اگرچه لفظا هردو خبرى يا هردو انشائى باشند. 3- دو جمله هردو خبرى يا هردو انشائى باشند. اما بين آنها جامع نباشد.

فلاختلافهما خبرا و ...: مورد اول از سه مورد كمال انقطاع را مصنف توضيح ميدهد و مثال به و قال رائدهم ... كه ظاهرا از «اخطل» شاعر است ميآورد جمله «ارسو» فعل امر حاضر است.

بمعنى اقيمو، نزاولها جمله اخبارى است و متكلم مع‌الغير مضارع.

نميتوان بهم عطف كرد چون هيچگونه تناسبى ندارند. رائد يعنى‌