|
اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى
المؤلف: شیرازی، احمد امین
الجزء: ۱
الصفحة: ۲۰۷
و قيل جلا ههنا: بعضى گفتهاند «جلا» در اين شعر علم است و منقول از فعل است و بدو صورت تصور ميشود: 1- از فعل بضميمه فاعل آن نقل شده پس در اصل جمله بوده. 2- بدون ضميمه فاعل. شارح در عبارت ميگويد: منقول از جمله است بنابراين قبول تنوين نمىكند بخاطر آنكه محكى از فعل است. و فعل قبول تنوين نمىكند. اگر بدون ضمير نقل شده باشد مانند مفرد خواهد بود كه اگر دو علت از علل 9 گانه را داشته باشد غيرمنصرف. و در غير آن منصرف ميشود. ولى «جلا» فقط داراى علميّة است. سبب ديگرى از اسباب تسعه براى آن تصور نميشود بجز وزن فعل. و وزن فعل هم يا بايد وزن مختصّ باشد يا زوائد فعل مضارع را داشته باشد «جلى» هيچكدام را ندارد پس در صورتيكه از مفرد نقل شده باشد منصرف است و بهمين جهت شارح گفت «لا عن الفعل وحده». ضمنا بايد دانست كه اگر «جلا» علم باشد چيزى از شعر محذوف نيست پس شاهد براى بحث ما نخواهد شد. او صفة: اگر جزء جمله صفت شود مانند «و كان ورائهم» در اين آيه صفت سفينه كه «صحيحه يا سليمه» بوده بقرينه آيه قبل حذف شده. زيرا آيه قبل مىفهماند كه سلطان كشتىهاى سالم را ميگرفته و خضر هم بهمين جهت كشتى افراد مستضعف را سوراخ مينموده تا از دستبرد سلطان مصون باشد. او شرط: گاهى جزء جمله كه حذف ميشود شرط است. شرط در جواب «تمنى، استفهام، امر، نهى» بتقدير گرفته ميشود. مانند
| ||||
نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین جلد : 1 صفحه : 207 | ||||
|
|