مشخصات کتاب فهرست کتاب
«« اولین صفحه    « صفحه قبل       صفحه بعدی »    آخرین صفحه»»

اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى    المؤلف: شیرازی، احمد امین    الجزء: ۱    الصفحة: ۲۳   

نبود. آيه شريفه‌ «وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلى‌ دارِ السَّلامِ» نيز چنين است. «جميع عباده» كه مفعول بود حذف شده براى اختصار و تعميم. فرق آيه با مثال اينست كه عموم در مثال مبالغى است ولى عموم در آيه تحقيقى است زيرا مخاطب يقينا نميتواند همه افراد را نگران سازد. اما خداوند همه افراد را به بهشت خوانده است.

و اما لمجرّد الاختصار: گاهى حذف مفعول فقط براى اختصار است و غير از آن نكته ديگرى ندارد. البته باوجود قرينه. مانند «اصغيت اليه» اذنى كه مفعول بوده حذف شده. بعضى كه عبارت مصنف «عند قيام قرينة» را به وجود قرينه بر اينكه حذف براى مجرد اختصار است معنى كرده‌اند صحيح نيست. چه آنكه قرينه بايد بر مفعول باشد، نه قرينه بر اينكه حذف براى مجرد اختصار است.

و بعلاوه مى‌بايست در ساير اقسام نيز بگويد: عند قيام قرينة دالّة على انّ الحذف للبيان بعد الابهام- و عند قيام قرينة على انّ الحذف للتّعميم مع الاختصار و ... پس وجهى نداشت كه فقط در اينجا بيآورد.

شارح معتقد است كه عبارت عند قيام قرينة تكرارى است و براى تذكر و يادآورى مطلب قبل است كه هرحذفى بايد قرينه داشته باشد.

آيه‌ «رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ» نيز از اين باب است. ذاتك كه مفعول «ارنى» است براى اختصار حذف شده است.

وههنا بحث: شارح معتقد است كه حذف مفعول براى اختصار صحيح است امّا حذف مفعول براى تعميم با اختصار درست نيست.

نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 23
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست

«« اولین صفحه    « صفحه قبل       صفحه بعدی »    آخرین صفحه»»
مشخصات کتاب فهرست کتاب