مشخصات کتاب فهرست کتاب
«« اولین صفحه    « صفحه قبل       صفحه بعدی »    آخرین صفحه»»

اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى    المؤلف: شیرازی، احمد امین    الجزء: ۱    الصفحة: ۴۰   

بكر و خالد شاعر نيستند، بلكه اين صفت منحصر در يك موصوف است بنام «زيد».

براى حصر تعيين نيز از همين دو مثال ميتوان استفاده كرد. با اين فرق كه در حصر افراد مخاطب بطور جزم معتقد به چند صفت براى يك موصوف يا چند موصوف براى يك صفت است ولى در حصر تعيين بطور ترديد. مثلا در مثال «ما شاعر الّا زيد» بطور ترديد ميگويد عمرو و بكر نيز شاعرند. ما در ضمن حصر، اشتباه او را برطرف نموده و مطلب را برايش روشن مى‌كنيم و ميگوئيم فقط زيد شاعر است. و از اين جهت حصر تعيين ناميده شده كه مطلب براى مخاطب معيّن گرديده.

در حصر قلب مخاطب معتقد بيك صفت ديگر براى موصوف بوده مثلا ميگفته زيد كاتب است نه شاعر. ما باو ميگوئيم زيد شاعر است نه كاتب. و نيز مى‌گفته شاعر عمرو است نه زيد. ما باو ميگوئيم شاعر زيد است نه عمرو، پس گويا عقيده او را وارونه كرديم. قلب نيز بمعنى برگردانيدن و وارونه‌كردن است. پس از اين شرح مختصر معلوم شد كه افراد و تعيين و قلب بحسب اعتقاد مخاطب است و اين تقسيم مخصوص حصر اضافى است.

و معنى دون فى الاصل: شارح كلمه «دون» را در عبارت مصنّف بمعنى «متجاوزا عن الصفة ...» معنى نموده و سپس تحقيقى درباره شرح اين كلمه بيان كرده است كه خلاصه‌اش اينست: دون در اصل بمعنى مكان پست‌تر و پائين‌تر بوده. سپس از اين معنى انتقال يافته و بمعنى مكان معنوى بكار رفته. منظور از مكان معنوى. حالات‌

نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 40
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست

«« اولین صفحه    « صفحه قبل       صفحه بعدی »    آخرین صفحه»»
مشخصات کتاب فهرست کتاب