مشخصات کتاب فهرست کتاب
«« اولین صفحه    « صفحه قبل       صفحه بعدی »    آخرین صفحه»»

اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى    المؤلف: شیرازی، احمد امین    الجزء: ۱    الصفحة: ۵۲   

شود حصر را مى‌فهماند. بنابراين تقديم فعل بر فاعل و تقديم فاعل بر مفعول و مبتدا بر خبر و ذوالحال بر حال و متبوع بر تابع حصر ندارد. بلكه مورد بحث ما تقديم خبر بر مبتدا يا معمول بر عامل است. مانند آنكه در حصر موصوف بر صفت بگوئيم «تميمّى انا» كه در اصل «انا تميمى» بوده حق خبر تأخّر از مبتدا است و چون مقدم شده پس حصر را مى‌فهماند. و حصر موصوف بر صفت است بخاطر آنكه «انا» كه موصوف است منحصر در «تميميّت» گرديده نه قيسى بودن. تميم و قيس دو قبيله‌اند.

كان الانسب: شارح ميگويد: در طريقه تقديم بايد براى هريك از حصر افراد و قلب و تعيين مثال جداگانه بيآوريم. و اين مثال نميتواند صلاحيت براى حصر افراد، قلب و تعيين هرسه داشته باشد زيرا اگر وصف تميمى بودن با قيسيّت متنافى باشد مثال فقط براى حصر قلب خواهد شد و اگر ايندو وصف متنافى نباشند مثال براى حصر افراد و تعيين ميشود. پس بهتر بود مصنف در اين مقام دو مثال ميآورد.

و فى قصرها: حصر موصوف بر صفت مانند «تميمىّ انا» و حصر صفت بر موصوف مانند «انا كفيت مهمك» كفايت مهم كه وصف است منحصر در شخص متكلم كه موصوف است گرديده و طريقه حصر بعقيده مصنف تقديم مسنداليه «انا» بر مسند فعلى «كفيت» است. و بعقيده سكاكّى فاعل معنوى «انا» كه تأكيد است مقدم بر فعل «كفيت» شده چنانكه در باب مسنداليه بيان شد. اين مثال بحسب متصور مخاطب ممكن است حصر افراد، قلب يا تعيين باشد، باينصورت كه اگر او فكر ميكرده متكلم كفايت مهم نميكرده حصر

نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین    جلد : 1  صفحه : 52
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست

«« اولین صفحه    « صفحه قبل       صفحه بعدی »    آخرین صفحه»»
مشخصات کتاب فهرست کتاب