|
اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى
المؤلف: شیرازی، احمد امین
الجزء: ۱
الصفحة: ۵۴
و بنى على الضّم: در آندو مثال از كلمه «غير» مضاف اليه حذف شده كه در يكجا «غير النحو» و در جاى ديگر «غير زيد» بود و معناى آن در نيّت است. در اين حالت كلمه «غير» مبنى بر ضم ميشود از باب تشبيه بغايات. منظور از غايات قبل و بعد است. غايت درواقع مابعد «قبل و بعد» است كه مضاف اليه آنها است ولى چون مضاف اليه حذف شده و معنى آن در نيّت است نام غايت را بر خود «قبل و بعد» گذاشتند. و ذكر بعض النحاة: شارح با اين عبارت بر مصنف ايراد نموده باينكه بعض النّجاة يعنى نجم الائمه شيخ رضى استرآبادى گفته است: «لا» در «لا غير» عاطفه نيست بلكه براى نفى جنس است و كلمه «غير» در محل نصب است اسم لا و خبر آن حذف شده و تقدير در مثال اول مصنف اينگونه است «لا غيره عالم» و در مثال دوم «لا غيره معلوم له» پس از مواردى نيست كه نصّ بر مثبت و منفى شود چنانكه در لاء عاطفه بود. او نحوه: «او» عطف است بر عبارت مصنف «لا غير» در زيد يعلم النّحو لا غير» و منظورش اينست كه در دو مثال گذشته ميتوان بجاى «لا غير» در مثال اول «لا ما سواه» آورد يعنى «لا ما سوى النحو» و در مثال دوم «لا من عداه» ذكر نمود يعنى «لا من عدا زيد» و چون ناظر بر دو مثال گذشته بوده در يك مورد «ما» براى غير ذوىالعقول. و در مورد ديگر «من» براى ذوىالعقول آورده است. و الاصل في الثلاثة الباقيه: اين عبارت دنباله دومين فرق بين طرق قصر است كه در لاء عاطفه نصّ بر مثبت و منفى هردو بود. ولى در سه
| ||||
نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین جلد : 1 صفحه : 54 | ||||
|
|