را بيان مى‌كند.

تقسيم بدين‌گونه است: انشاء يا طلبى است يا غيرطلبى. غيرطلبى مانند افعال مقاربه، افعال مدح و ذم، صيغ عقود، قسم و ربّ. و امثال اينها مانند فعل تعجب و كم خبريّة. انشاء طلبى مانند استفهام، امر، نهى و تمنّى. انشاء غيرطلبى را شارح در اين عبارت بيان نموده، و انشاء طلبى را مصنف در عبارت بعد.

فلا يبحث عنها: شارح ميگويد در اين باب بدو دليل از انشاء غيرطلبى بحث نميشود:

1- مباحث مربوط بعلم معانى در انشائات غيرطلبى كمتر ميآيد.

2- در باب انشاء از آنچه لفظا و معنا انشاء است بحث مى‌كنيم.

مانند انشاء طلبى و بيشتر انشائات غيرطلبى چون در اصل اخبار بودند و بعد بانشاء منتقل شدند ما از آنها بحث نمى‌كنيم. منظور شارح از اكثر، غير از افعال ترجّى و قسم است. زيرا ترجّى و قسم بعقيده او در اصل خبر نبودند.

و لانّ اكثرها فى الاصل: شارح در دليل دوم براى آنكه از انشاء غيرطلبى در اين باب بحث نميشود چنين گفت: اكثر انشائات غيرطلبى در اصل اخبار بودند. باين كلام ايراد ميشود باينكه همه انشائات چه طلبى يا غير آن در اصل اخبار بودند و سپس بيكى از سه وسيله بانشاء منتقل شدند:

1- نقل مانند انكحت و زوجّت.

2- حرف مانند لام امر و لاء نهى در ليكرم و لا يكرم.

3- اشتقاق مانند اكرم و انصر كه از تكرم و تنصر مشتق‌اند.