|
اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى
المؤلف: شیرازی، احمد امین
الجزء: ۱
الصفحة: ۹۲
با آنكه هدهد در جاى خودش بود. سپس پرسيد چرا من آنرا نمىبينم با آنكه غايب نشده، يعنى شايد ساتر و مانعى حائل بوده كه من آنرا نمىبينم. بعد براى سليمان روشن و آشكار شد كه هدهد غايب است. پس او مىگفت: «اهو غايب» ضمنا بايد دانست كه در عبارت شارح. قول صاحب الكشاف مبتدا است. و يدّل انّ الاستفهام خبر است. و التنبيه على الضلال: يكى از معانى مجازيه تنبيه و آگهى دادن بر گمراهى و ضلالت مخاطب است بوسيله استفهام. مانند «فاين تذهبون» يعنى كجا ميرويد؟ كنايه از اينكه «اين ره كه تو ميروى بتركستان است». وعيد و ترسانيدن مخاطب نيز از معانى مجازى است چنانكه ما بيك انسان بىادب بگوئيم: «الم ءادبّ فلانا» در صورتيكه مخاطب ما قبلا فهميده و دانسته باشد كه ما ديگرى را با ضرب و شتم ادب نموديم. و اين خود قرينه مانعه از معنى اصلى و وسيله براى حمل بر معنى مجازى ميگردد. و التّقرير: با قرار كشيدن مخاطب. و آنرا وادار با قراركردن از معانى ديگر همزه استفهام است. مشروط بر آنكه همزه بر چيزى داخل شود كه ما ميخواهيم از آن چيز اقرار بگيريم. چنانكه در استفهام حقيقى نيز بايد همزه داخل بر مسئولعنه ميشد مانند آنكه در تقرير از فعل بگوئيم «اضربت زيدا» و در تقرير از فاعل «ءانت ضربت» و در تقرير از مفعول «ءزيدا ضربت» كه در مثال اخير ميخواهيم مخاطب خود اقرار به مضروب نمودن زيد نمايد.
| ||||
نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین جلد : 1 صفحه : 92 | ||||
|
|