|
اسم الکتاب: آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى
المؤلف: شیرازی، احمد امین
الجزء: ۱
الصفحة: ۹۷
«أَ نُلْزِمُكُمُوها وَ أَنْتُمْ لَها كارِهُونَ» يعنى آيا ما مجبور مىكنيم بر پذيرفتن هدايت و حجت و دليل و حال آنكه شما راضى بآن نباشيد شاهد بر فعلى است كه همزه بر آن قرار گرفته كه بمعنى مستقبل است و معنى ابطال و تكذيب را نسبت بزمان آينده دارد. باين معنى كه اگر كسى بگويد اجبار و الزامى خواهد بود ما ميگوئيم كه اينطور نيست. و التّهكم: گاهى استفهام معنى تمسخر و استهزاء دارد. مانند آيه شريفه «أَ صَلاتُكَ ...» كه قوم شعيب بآنحضرت در وقت نماز خواندن او مىگفتند. يعنى آيا اين نماز تو وادار مىكند كه ما ترك كنيم آنچه را كه پدران ما مىپرستند. كلمه «تهكم» ممكن است عطف بر استبطاء يا عطف بر انكار باشد. زيرا اگر چندين معطوف در كلام داشته باشيم ميتوان همه را عطف بر اول گرفت مانند مررت بك و بزيد و بعمرو و بجعفر. يا هركدام را عطف بر ماقبل خود دانست مانند مررت بك و بزيد و عمرو و جعفر. و التحقير: يعنى بوسيله آوردن استفهام مخاطب را تحقير نمائيم. مانند «من هذا» بكسى كه او را مىشناسيم. و التهويل: گاهى منظور از استفهام ترسانيدن مخاطب است. مانند آنكه در اين آيه «مِنْ فِرْعَوْنَ»* قرائت شود. چنانكه ابن عباس قرائت نموده. كه من مبتدا و فرعون خبر يا عكس آن. يعنى ما بنى اسرائيل را از عذاب خواركننده نجات داديم. فرعون كيست؟ آن كسى است كه در سركشى و تكبّر بىنظير است. پس عذاب او چگونه عذابى خواهد بود. و بهمين جهت فرموده او از اسرافكنندگان بسيار بزرگ بود. غير از ابن عباس، من بكسر نون قرائت كردند.
| ||||
نام کتاب : آئين بلاغت: شرح مختصر المعانى نویسنده : شیرازی، احمد امین جلد : 1 صفحه : 97 | ||||
|
|