اختلاف و نزاع شعله‌ورتر مى‌گردد، و در مدّت زمان كوتاهى به يك جنگ كامل بين اقوام دو طرف تبديل مى‌شود! در حالى كه اگر در همان ابتدا قدرى مدارا مى‌شد، و سيلى اوّل نواخته نمى‌شد، و يا نفر دوم خشم خود را فرو مى‌نشاند، و از كنار اين مسأله با بزرگوارى مى‌گذشت، هرگز منتهى به جنگ و خونريزى نمى‌شد.

مُدارات حضرت نوح و حضرت يونس!

حضرت نوح و حضرت يونس عليهما السلام از جمله پيامبران بزرگى هستند كه داستان زندگى و تبليغ آنها شاهد خوبى بر اثرات مثبت مدارا، و عوارض منفى ترك مداراى با مردم است.

حضرت يونس عليه السلام‌ [1] چهل سال در ميان قومش به تبليغ آئين خدا پرستى پرداخت، و متحمّل زحمات فراوانى شد، و بر اثر تلاشهاى وى در اين ساليان دراز، تنها دو نفر به او ايمان آوردند. [2] يعنى حضرت يونس موفّق شد در هر بيست سال يك نفر را خداپرست كند!

حضرت نوح عليه السلام نهصد و پنجاه سال‌ [3] به تبليغ توحيد و يكتاپرستى پرداخت، و تمام زحمات و مشكلات و مشقّات آن را به جان خريد، امّا كمتر از صد نفر به آئين او پيوستند و طبق برخى از روايات هشتاد و چند نفر [4] به او ايمان آوردند! يعنى آن حضرت موفّق شد در هر دوازده سال يك نفر را هدايت كند.

[1]. حالات حضرت يونس در آيات مختلف قرآن از جمله در سوره‌هاى يونس و صافّات آمده است؛ درسوره صافّات به صورت گسترده‌تر و در سوره يونس به شكل خلاصه‌تر به شرح زندگانى اين پيامبر عاليقدر پرداخته شده است.

[2]. تفسير نمونه، جلد 19، صفحه 153.

[3]. خداوند متعال در آيه 14 سوره عنكبوت به اين مطلب اشاره كرده است. در قسمتى از آيه مذكورمى‌خوانيم: «فَلَبِثَ فِيهِمْ الْفَ سَنَةٍ الّا خَمْسِينَ عَاماً؛ حضرت نوح در ميان قوم خود نهصد و پنجاه سال درنگ كرد.»

[4]. تفسير نمونه، جلد 9، صفحه 99- در برخى از روايات تعداد مؤمنان به شيخ الانبياء، حضرت نوح عليه السلام فقط هشتاد نفر ذكر شده است! به كتاب نور الثّقلين، جلد 2، صفحه 357 مراجعه فرماييد.