|
اسم الکتاب: دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي - جلد ۱
المؤلف: حسن زاده آملي، حسن
الجزء: ۱
الصفحة: ۱۳۱
درس 39 : تحصيل عرض بلد در درس قبل دانسته ايم كه اگر كوكب ثابت ابدى الظهور از سمت راس در جانب قطب خفى معدل النهار نگذرد يعنى ارتفاع اعظم و اصغر آن هر دو در جانب قطب ظاهر معدل النهار از سمت الراس بود , يا آن كه ارتفاع اعظم بر سمت الراس بود , و ارتفاع اصغر در جانب قطب ظاهر نصف مجموع ارتفاع اعظم و ارتفاع اصغر بگيريم عرض بلد حاصل شود . اكنون غرض ما اين است كه اين طريق تحصيل عرض بلد را , به وجه ديگر نيز تعبير كرده اند و مال هر دو يكى است . مثلا صاحب زيج بهادرى كه تعبيرش در آن زيج بوجه مذكور بود , در جامع بهادرى بدين وجه فرمايد : طريق ديگر براى ادراك عرض بلد آنست كه غايت ارتفاع كوكبى از كواكب ابدى الظهور معلوم كنند و همچنين اصغرترين ارتفاع آن را , اگر اين هر دو ارتفاع در يك جهت باشند از سمت الراس , در اين صورت نصف تفاضل ارتفاعين را خواه بر ارتفاع اصغر زياده كنند , يا از اعظم ارتفاع بكاهند عرض بلد حاصل مى شود و جهت عرض جهت ارتفاعين باشد . . . ( ص 524 ط 1 ) بيان : در شكل 15 بوجه اول گفته بود : عرض بلد 35 2 : 75 ( 45 20 بعلاوه 25 ) ح ح 45 بعلاوه ح ر 25 و بنابر اين وجه كه در جامع بهادرى گفته است : عرض بلد 35 ح ر 25 بعلاوه 10 2 : 20 ح ر 25 ح ح 45 و يا اين كه : عرض بلد 35 10 ح ح 45 , 10 2 : 20 ح ر ح ح |
|