|
اسم الکتاب: مديريت و فرماندهى در اسلام
المؤلف: مكارم شيرازى، ناصر
الجزء: ۱
الصفحة: ۴۵
«وَ فِى التَّجارُبِ عِلْمٌ مُسْتَأْنَفٌ؛ تجربيات، علم و دانش جديدى است!» [1] ب- بهرهگيرى هر چه بيشتر از مشاوره جالبترين تعبير در اين زمينه، در كلام اميرمؤمنان عليه السلام وارد شده، آنجا كه مىفرمايد: «لا ظَهيرَ كَالْمُشاوَرَةِ؛ هيچ پشتيبانى همچون مشورت نيست!» [2] و به اين ترتيب، انسان از طريق مشورت مىتواند تمام ارزشهاى فكرى ديگران و تجربيات آنها را در اختيار خود قرار دهد. علاوه بر دستور صريحى كه قرآن در دو آيه از سورههاى «آل عمران» و «شورى» در اين زمينه داده و همگان را به شورا دعوت كرده، زندگى شخص پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و ائمّه هدى عليهم السلام نشان مىدهد كه حتّى با داشتن علم سرشار الهى و تحصيل در مكتب «وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ ...؛ و آنچه را نمىدانستنى، به تو آموخت ...» [3]، و ارتباط با سر چشمه جوشان و پر فيضان وحى، هرگز كارهاى مهم را بىمشورت اصحاب و ياران خود انجام نمىدادند؛ و حتّى گاه كه نتيجه شورا با نظر خودشان مخالف بود، نظر خود را كنار مىگذاشته و به مشورت عمل مىكردند تا «قُدوَه» و «اسوَه» اى باشند براى هر زمان! در داستان جنگ «احد» آمده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم عقيده داشت مسلمانان از شهر خارج نشوند، ولى اكثريّت اصحاب، طرفدار خروج از شهر و رفتن به كنار كوه «احد» بودند؛ و حوادث بعد نشان داد كه اين، نظريه صحيحى نبود؛ و تحمّل اين ضايعات
[1]- تحف العقول، ص 96. [2]- نهج البلاغه، كلمات قصار، حكمت 54. [3]- سوره نساء، آيه 113. |
|