لفظ( حتى) نيز غايت نيست , بلكه معناى منفعت از آن استشمام مى شود . بنابراين معناى آيه اين نيست كه وصول به يقين غايت عبادت است , به اين معنى كه عبادت كن تا به يقين برسى و در نتيجه اگر كسى به يقين رسيد مى تواند عبادات را رها كند , هرگز ! بلكه مراد آن است كه يكى از منافع عبادت يقين است و به چنگ آوردن يقين , جز از طريق عبادت و بندگى ميسور نيست . مثلا اگر گفته شود : پله هاى نردبان را طى كن تا دستت به آن شاخسار بلند برسد به اين معنى نيست , كه به محض دسترسى , نردبان را رها كن , زيرا رها كردن نردبان مايه سقوط و هلاكت قطعى است .

بنابراين مفاد آيه كريمه اين است كه يقين بر پله هاى نردبان عبادت استوار است و دست برداشتن از اين ابزار صعود , انسان را به دره سقوط مى كشاند .

( ومن يشرك بالله فكأنما خرمن السماء فتخطفه الطيرأ وتهوى به الريح فى مكان سحيق ) . [4]

توحيد افعالى محصول عبادت

نكته ديگرى كه در اين آيه كريمه قابل تأمل است آن است كه متعلق يقين چيست ؟ و كدام يقين است كه اين آيه براى دست يافتن به آن , ما را به عبادت فرا مى خواند ؟ مسلما اين يقين , جزم به وجود مبدأ نيست , زيرا چنين يقينى , خود منشأ عبادت است نه اينكه