5

1. وظيفه فيلسوف، كشف قوانين است

واژه «كاشف» و «مخترع» از دو معنى مختلف حكايت مى كنند: يكى (كاشف) كه از واقعيت پوشيده پرده برمى دارد ونقشى جز كشف يك راز نهفته چيزى ندارد، ولذا به او كاشف«آشكار كننده» مى گويند، در حالى كه ديگرى (مخترع) چيزى را خلق و ابداع مى كند. ازينروى بايد «پاستور» را كاشف ميكروب، ولى «اديسون» را مخترع دانست.

وظيفه فيلسوف نيز، جز كشف قوانين حاكم بر هستى چيزى نيست، يعنى وى كلى ترين قوانينى را كه بر جهان هستى حكومت مى كند، به دست مى آورد. از اين جهت همه فلاسفه جهان خود را كاشفان رازهاى كلى مى دانند و اين مطلب اختصاص به هگل و ماركس ندارد. تحولى را كه هگل در فلسفه به وجود آورد اين بود كه فكر و انديشه را بر طبيعت عطف نمود، و قوانين حاكم بر طبيعت را بر انديشه انسانى نيز حاكم دانست، تحولى را نيز كه ماركس انجام داد آن بود كه قوانين حاكم بر طبيعت و فكر را، بر تاريخ و جامعه نيز