ربطی به عالم شناخت ندارد. آن سخنی که حکما و منطقیین در مورد تقابلها به کار بردهاند و آن ناسازگاری که به معنی امتناع اجتماع دو ناسازگار است با هم و با این عبارت ادا میشود: «اجتماع ضدین محال است پس وجود ندارد»، یک مطلب است و آن سخن دیگر که بیشتر در مباحث «خیر و شر» مطرح میشود و گفته میشود: «تضاد شرط تداوم و تکامل است، نه تنها وجود دارد بلکه باید وجود داشته باشد» مطلب دیگری است.

بعضی ایندو را با یکدیگر اشتباه کردهاند، چون دیدهاند که در بحث «تقابل» که هم در منطق و هم در فلسفه مطرح است، اجتماع اضداد، امری ممتنع تلقی شده است، ادعا کردهاند که در این منطق و این فلسفه اصل، سازگاری اجزاء طبیعت و انکار جدال اجزاء عالم است، پس در اجتماع نیز اصل بر سازش و سازگاری است، بر خلاف منطق دیالکتیک که اصل را بر جدال و تنازع و ناسازگاری میداند ...

بحث ما فعلًا درباره ناسازگاری به معنی دوم و نظریاتی است که در طول تاریخ فلسفه درباره آن وجود داشته است. مقدمتا این مطلب را بگوییم که ناسازگاری در معنی دوم فکر بشر را و نظر بشر را همیشه شدیدا به خود جلب میکرده و موجب شگفتی او میشده است که چرا یک نوع جنگ و ستیز و تنازع- و حتی چرا این همه اختلاف- در میان اجزای عالم مشاهده میشود و حیات یکی سبب مرگ دیگری و مرگ یکی سبب حیات دیگری میشود؟ این یک امر فوق العاده برای متفکران بشر بوده است، و همین امر سبب پیدایش فلسفه «ثنویت» و موجب پیدایش حس بدبینی به هستی شده است. مجموعا در این زمینه در طول تاریخ فلسفه سه نظریه پیدا شده است:

نظریه اول : ناسازگاریها امری عرضی و سطحی است

[این نظریه] این تضاد و ناسازگاری را یک امر سطحی و یک امر عرضی به معنای یک امر طفیلی میشناسد و گفتهاند که این ناسازگاری نقش اساسی در ساختمان و بافت عالم ندارد و نقش اساسی در بافت عالم مربوط به سازگاریهاست. ناسازگاریها اولًا خیلی سطحی است، در اعماق موجودات عالم نفوذی ندارد، ثانیاً طفیلی است یعنی یک امر تبعی است.