گفتیم تضادها لوازم قهری و لا ینفک اجزاء عالمند. عناصر جهان همان طور که منشأ سازگاریها و خیرات هستند، موجب ناسازگاریها و شرور هم هستند (گنج و مار و گل و خار و غم و شادی بهماند)، چیزی که هست سازگاریها و خیرات اصلند و اکثریت دارند اما تضادها و ناسازگاریها فرع و طفیلیاند و در اقلیت؛ وجود اکثری خیرات و سازگاریها، وجود اقلّی شرور و ناسازگاریها را توجیه میکند (نظریه معروف ارسطویی در باب خیرات و شرور بیان کننده این جهت است). پیروان این نظریه میگویند شرور از لوازم لا ینفک خیرات طبیعت هستند و جدا فرض کردن آنها از یکدیگر یک تصور عامیانه و فرض انفکاک لازم از ملزوم و ملزوم از لازم است. طبق این نظریه نقش ناسازگاریها منفی است، اما طفیلی و اقلّی و لا ینفک است؛ وجود سازگاریها این ناسازگاریها را توجیه میکند.

نظریه دوم : نابجا بودن تضادها و کمال مطلوب نبودن جهان

این نظریه میگوید اساساً از ابتدا در بافت عالم دو رگه مختلف و متباین دخالت داشته است: 1. رگه خوبها و بایستنیها 2. رگه بدها و نبایستنیها؛ به این معنی که جهان ما ممکن بود جهانی باشد که در آن این تضادها اساساً وجود نداشته باشد، همهاش توافقها و سازگاریها باشد. همان طور که در جوامع بشری آرزوی جامعه ایدهآلی را میکنیم که از صلح کامل برخوردار باشد، در جهان هم همین طور است ولی متأسفانه جهان طوری به وجود آمده که زشتیها در کنار زیباییها و نبایستنیها در کنار بایستنیها قرار گرفته است و جهان را از صورت کمال مطلوب بودن خارج کرده است؛ مثل اینکه غلطی در هستی رخ داده باشد. میشد این جهان را طور دیگری بسازند که این تضادها وجود نداشته باشد. چه میشد اگر جهان ما طوری ساخته میشد که این ظلمتها در کنار نورها، و زشتیها در کنار زیباییها نمیبود؟ سر رشته همه اینها هم تضادهاست. ولی اینطور هست، حالا که اینطور شده است جهان ما جهانی است غیر از جهان کمال مطلوب و ایدهآل و صرفاً باید آرزوی غیر عملی کرد که [ای کاش] جهان اینطور نمیبود: