اينك مى‌پردازيم به فعاليتهاى مهم پيامبر كه در دو راستاى سياسى و دينى انجام گرفته بود و به گونه‌اى مختصر درباره آن سخن مى‌گويم:

صلح حديبيه‌

از همان زمانى كه كفار قريش، مسلمانان و در رأس آنها رسول خدا را از وطنشان، مكّه، بيرون راندند، آن‌حضرت در اشتياق بازگشت به مكّه بود. چرا كه مكّه سرزمين امن و مقدسى در پيشگاه خداوند به شمار مى‌رفت. از اين گذشته چشم همه اعراب به اين شهر دوخته شده بود.

اما جنگهايى كه در اين هفت سال، تمام توجه و همّ پيامبر را به خود مشغول داشته بود ونيز ضعفى كه پيامبر در يارانش مى‌ديد، آن‌حضرت را از حركت به سوى مكّه، باز مى‌داشت.

از اين رو وقتى پيامبر فرصت را مناسب ديد، در انديشه بازگشت به مكّه برآمد و مسلمانان را از تصميم خود آگاه كرد و فرمود: مى‌خواهد تنها براى اداى مناسك به مكّه رود. ولى مسلمانان با پيامبر خدا همراهى كردند، و از اين رو پيامبر با يكهزار و چهارصد تن از مهاجران و انصار به سوى مكّه رهسپار شد.

امّا كفار قريش دريافتند كه ورود مسلمانان بدون تحمل هيچ آزار و اذيتى به مكّه، شهرى كه سالها پيش از آن رانده شده بودند، موجب شكست وسرافكندگى آشكارى براى قريش خواهد شد.

بنابراين در صدد برآمدند تا از ورود مسلمانان به مكّه جلوگيرى كنند.