تعبير حضرت حق، در سوره‌ى ياسين در خصوص چنين فردى اين است كه: «إنّا جَعَلْنا فِى أَعْناقِهِمْ أَغْلالًا ...»

ما درگردن‌هايشان غُل قرار داديم.

بند بگسَل باش آزاد اى پسر!

اين اغلال چيست؟ اغلال مى‌تواند تمام/ ب‌موانعِ سعادت و صعود/ انسان به قلّه‌هاى كرامت الهى باشد. گاه اين زنجيرها در قالب تعصّبات خشك به گذشتگان و نياكان است. قرآن تعبير مى‌كند كه برخى از كفّار و مشركين در توجيهِ جمود خود بر كفر اين گونه اند:

«وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللّهَ لَايَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ» [1]

وهنگامى كه كار زشتى‌انجام مى‌دهند مى‌گويند: (پدران خود را بر اين عمل يافتيم؛ وخداوند ما را به آن دستور داده است.) بگو: (خداوند (هرگز) به كار زشت فرمان نمى‌دهد. آيا چيزى به خدا نسبت مى‌دهيد كه نمى‌دانيد؟!)

«إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنْتُم لَهَا عَاكِفُونَ [52] قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءَنَا لَهَا عَابِدِينَ» [2]

آن هنگام كه به پدرش (آزر) وقومش گفت: (اين مجسمه‌هاى بى روح چيست كه شما همواره آنها را پرستش مى‌كنيد؟!) گفتند: (ما پدران خود را ديديم كه آن‌ها را عبادت مى‌كنند.)

«قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آباءَنَا كَذلِكَ يَفْعَلُونَ» [3]

گفتند: (ما فقط نياكان خود را يافتيم كه چنين مى‌كنند.)

«بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى‌ أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى‌ آثَارِهِم مُّهْتَدُونَ» [4]

بلكه آنها مى‌گويند: (ما نياكان خود را بر آيينى يافتيم، وما نيز به پيروى آنان هدايت يافته‌ايم.)

[1] -/ اعراف، 28.

[2] -/ انبياء، 52-/ 53.

[3] -/ شعراء، 74.

[4] -/ زخرف، 22.