حديث چهارم كبر

] الحديث الرابع: بِالسَّنَدِ الْمُتَّصل إلى‌ مُحَمَّدِ بْن يَعْقُوبَ عَن عَليِّ بنِ إبْراهيمَ، عَن مُحمّدِ بنِ عيسى، عَن يُونُسَ، عَن أَبانٍ، عَن حكيمٍ، قالَ: سألتُ أَبا عَبْدِاللَّه- عليه السلام- عَنْ أدْنَى الإِلْحادِ، فَقالَ: «

إن الكبر أدناه» [1].

ترجمه‌: «حكيم گفت: پرسيدم از امام صادق- عليه السلام- از پست‌تر و پايين‌تر درجه برگشت از حق. پس فرمود:" همانا كِبْر پايين‌تر درجه اوست"».

در معنى كبر است‌

شرح‌: «كبر» عبارت است از يك حالت نفسانيه كه انسان ترفّع كند و بزرگى كند و بزرگى فروشد بر غير خود. و اثر آن اعمالى است كه از انسان صادر مى‌شود و آثارى است كه در خارج بروز كند كه گويند تكبّر كرد. و اين صفت غير از عجب است. بلكه به‌طورى كه سابق ذكر شد [2]، اين صفت زشت و اين رذيله خبيثه، وليده و ثمره عجب است؛ زيرا كه عُجبْ خودپسندى است، و كبر بزرگى كردن بر غير و عظمت‌فروشى است. انسان كه در خود كمالى ديد، يك حالتى به او دست مى‌دهد كه آن عبارت از

[1] الكافي، ج 2، ص 309، «كتاب الإيمان و الكفر»، «باب الكبر»، حديث 1؛ وسائل الشيعة، ج 15، ص 374، «كتاب الجهاد»، «أبواب جهاد النفس»، باب 58، حديث 1.

[2] ر. ك: صفحه 79- 80.